Vân Anh
Lạc nội mạc tử cung là tình trạng thường gặp ở phụ nữ. Tuy nhiên, người ta vẫn chưa hiểu biết hoàn toàn về nó. lac noi mac tu cung có thể ảnh hưởng 1/8 phụ nữ đang ở độ tuổi sinh sản. Trong kì kinh bình thường, lớp lót mặt trong tử cung sẽ thành lập và bong ra mỗi tháng. Lớp lót này chỉ nên giới hạn bên trong tử cung là tốt nhất. Nhưng lớp này cũng có thể phát triển ở các vị trí khác của vùng chậu. Những tế bào nội mạc này có thể tìm thấy ở buồng trứng, ruột, bàng quang, cổ tử cung, âm đạo và vòi trứng.
.webp)
(Đau bụng kinh do lạc nội mạc tử cung)
Nguyên nhân của lạc nội mạc tử cung
Hiện có nhiều cách giải thích nguyên nhân của lạc nội mạc tử cung mặc dù chưa có lý do nào được khẳng định cả
- Trong lúc hành kinh, một số máu có thể trào ngược lại ống dẫn trứng và vào ổ bụng. Hệ miễn dịch ở một số phụ nữ sẽ phản ứng lại và tạo ra các đáp ứng miễn dịch.
- Tuyến giáp có vấn đề cũng làm tăng nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung.
- Các yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng khả năng bị lạc nội mạc tử cung. Khoa học đã chứng minh mẹ bị lạc nội mạc tử cung thì con gái cũng có khả năng bị.
- Một khả năng khác là trong giai đoạn phát triển phôi thai, các tế bào nội mạc tử cung có thể rơi ra ngoài tử cung và đến các cơ quan xung quanh.
- Lạc nội mạc tử cung còn bị ảnh hưởng bởi yếu tố môi trường nhưng cơ chế chính xác thì mọi người vẫn chưa biết.
Làm sao để phòng ngừa lạc nội mạc tử cung?
Không có cách nào có thể phòng ngừa bệnh này. Các yếu tố di truyền, cá nhân và hormon đều có thể ảnh hưởng. Một số phụ nữ mắc phải bệnh này từ khi mới bắt đầu có kinh. Về sau, họ có thể nhớ lại những triệu chứng xảy ra lúc dậy thì và họ đã bỏ qua vì nghĩ đây là triệu chứng bình thường.
Các bằng chứng gợi ý rằng có thể giảm đau do lạc nội mạc tử cung bằng nhiều thuốc khác nhau (Progestin, danazol, viên uống ngừa thai dạng phối hợp, thuốc kháng viêm non - steroid (NSAID), và GnRH đồng vận). Mặc dù chưa có chứng cứ kết luận rằng NSAID cải thiện tình trạng đau trong LNMTC, những thuốc này là lựa chọn hợp lý trên những bệnh nhân chọn lọc.
Một tổng quan Cochrane gần đây đã đánh giá việc sử dụng viên uống ngừa thai dạng phối hợp trong LNMTC trên 57 phụ nữ được chia làm hai nhóm hoặc sử dụng viên uống ngừa thai phối hợp hoặc GnRH đồng vận. Sau khi ngưng điều trị 6 tháng, không nhận thấy sự khác biệt đáng kể về thống kinh giữa hai nhóm (OR, 0.48; 95% CI, 0.08 - 2.90).
thong kinh liên quan đến chu kỳ không chảy máu có thể tránh được bằng cách sử dụng viên ngừa thai với chu kỳ mở rộng. Trong một nghiên cứu tiền cứu tiến hành trong 2 năm trên những phụ nữ bị thống kinh do LNMTC không đáp ứng với điều trị bằng viên uống ngừa thai dạng phối hợp theo chu kỳ, việc sử dụng viên uống ngừa thai liên tục cho thấy làm giảm đau đáng kể (P < .001). Nếu điều trị khởi đầu thất bại ở bệnh nhân nghi ngờ LNMTC, nội soi chẩn đoán nhằm khẳng định sự hiện diện của LNMTC nên được thực hiện. Có thể chuyển sang điều trị theo kinh nghiệm với thuốc ức chế khác.
Một nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên có nhóm chứng (RCT), mù đôi đã cho thấy sau khi có đánh giá trước điều trị hợp lý (để loại trừ những nguyên nhân khác gây đau vùng chậu mãn tính) và thất bại trong điều trị khởi đầu với viên uống ngừa thai dạng phối hợp và NSAID, điều trị theo kinh nghiệm bằng GnRH đồng vận trong 3 tháng là phù hợp. Biện pháp này giúp cải thiện có ý nghĩa về mặt thống kê và lâm sàng về thống kinh, đau vùng chậu, và phù nề vùng chậu. Điều quan trọng là phải giải thích với bệnh nhân rằng đáp ứng với điều trị theo kinh nghiệm không khẳng định chẩn đoán LNMTC.
Việc so sánh chi phí điều trị theo kinh nghiệm và phẫu thuật chẩn đoán xác định khó khăn hơn. Mặc dù chưa có những nghiên cứu được thiết kế tốt nhằm so sánh chi phí của 2 biện pháp, người ta ước tính rằng chi phí cho 3 tháng điều trị theo kinh nghiệm thấp hơn chi phí của một cuộc mổ nội soi.
Phẫu thuật lạc nội mạc tử cung
Phẫu thuật là lựa chọn khi cần trị tận gốc những cơn đau và các triệu chứng, đồng thời giúp tăng khả năng thụ thai. Đa số sẽ dùng phẫu thuật nội soi để loại bỏ các tế bào đi lạc. Phẫu thuật này thực hiện qua vết mổ rất nhỏ. Một số trường hợp phải mổ hở với vết mổ lớn hơn.
Nếu phẫu thuật không thành công, có thể phải dùng đến phương pháp thụ tinh nhân tạo.
Ngoài những triệu chứng khó chịu và đau, lạc nội mạc tử cung thật ra không đe doạ tính mạng.
