Vân Anh
Lạc nội mạc tử cung là do máu kinh (có lẫn những mảnh nhỏ của nội mạc tử cung bong ra) bị chảy ngược trở lại. Thường nó chảy vào ống dẫn trứng, qua ống dẫn có thể thấm vào khoang bụng, bàng quang, trực tràng và có thể "chạy" tới buồng trứng. Những mảnh vụn của nội mạc tử cung cắm vào những nơi này và cứ thế mà phát triển, vì thế gọi là "lạc". Khi nội mạc tử cung phát triển dầy lên thì những mảnh "lạc" này cũng to ra, trương lên, chứa đầy máu dẫn đến nhiều tình trạng như đau bụng kinh, đau khi giao hợp, và nguy hiểm hơn có thể dẫn đến vô sinh.
Lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng có liên quan đến hiếm muộn do làm giảm dự trữ noãn ở buồng trứng, ảnh hưởng đến chức năng phóng noãn và thụ tinh giữa noãn với tinh trùng. Tuy nhiên, không phải ai bị lạc nội mạc tử cung đều bị hiếm muộn.
Lạc nội mạc tử cung vẫn được coi là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh. Về lý thuyết, 10- 15 % phụ nữ vô sinh có lạc nội mạc tử cung. Nhưng ngược lại, phụ nữ vô sinh thì từ 45-50% là do lạc nội mạc tử cung. Nếu lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng sẽ ảnh hưởng đến khâu phóng noãn (làm cho trứng không lớn lên được). Nếu lạc nội mạc tử cung ở vòi tử cung dẫn đến tắc thì lại càng khó khăn hơn cho việc có thai.
Cơ chế gây vô sinh do lạc nội mạc tử cung là do tế bào nội mạc tử cung đi “lạc” vào ống dẫn trứng, khoang bụng, bàng quang, trực tràng... sẽ phát triển tại đó, tạo thành những ổ lạc nội mạc tử cung, gây rối loạn kinh nguyệt, thống kinh, đau bụng và có thể biến chứng thành vô sinh. LNMTC ở buồng trứng có liên quan đến hiếm muộn do làm giảm dự trữ noãn ở buồng trứng, ảnh hưởng đến chức năng phóng noãn và thụ tinh giữa noãn với tinh trùng. Không ít trường hợp LNMTC ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản, như gây dính vòi trứng hoặc cản trở sự phóng noãn của buồng trứng. Ngay cả khi tổn thương LNMTC rất nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Sự hiện diện của LNMTC dù ở giai đoạn nào cũng có thể ảnh hưởng đến sự làm tổ của thai và hoạt động của hệ miễn dịch ở một số phụ nữ. Có nghiên cứu cho thấy can thiệp soi ổ bụng lấy bỏ tổ chức nội mạc tử cung ở những phụ nữ hiếm muộn bị LNMTC (mức độ nhẹ) đã phát huy tác dụng cải thiện khả năng sinh sản. Ngoài ra, LNMTC cũng có thể liên quan đến sự thiếu hụt beta – 3, hợp chất cần thiết cho tiến trình trứng đã thụ tinh làm tổ. LNMTC còn có thể làm tăng khả năng phát triển thực bào – thủ phạm tiêu diệt tinh trùng, trứng hay phôi. Một nghiên cứu khác cho thấy có mối liên hệ giữa LNMTC và tình trạng sản xuất trứng chất lượng kém. Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ bị LNMTC đều bị những tác động tiêu cực đã kể, thực tế nhiều người vẫn có thai bình thường. Với một số người gặp khó khăn giải pháp can thiệp ngoại khoa thường tạo cơ hội gia tăng cơ may có thai. Nếu vẫn tiếp tục gặp khó khăn thì có thể tìm đến các phương pháp hỗ trợ sinh sản.
Vì vậy, chị em nên chú ý khi có những biểu hiện bất thường hoặc nghi ngờ mình bị lạc nội mạc tử cung, hãy đến các cơ sở y tế để có phương pháp điều trị thích hợp, tránh để bệnh có những biến chứng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chị em về sau.
